สมุนไพรกระทุงหมาบ้า

สมุนไพรกระทุงหมาบ้า 

กระทุงหมาบ้า (Dregea volubilis Benth. ex Hook.)
บางถิ่นเรียก กระทุงหมาบ้า กระทงหมาบ้า (กลาง) เครือเขาหมู ฮ้วนหมู (เหนือ) มานหูกวาง (เพชรบุรี) เถาคัน (ใต้)

เป็นไม้เถาเนื้อแข็ง เปลือกสีน้ำตาลอ่อน กิ่งอ่อนและใบมีขนสั้น ๆ ประปราย หรือ เกลี้ยง. ใบ เดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน รูปไข่ กว้าง 4-10 ซม. ยาว 6-14 ซม. ปลายใบแหลมเป็นติ่ง ขอบใบเรียบ โคนใบตัด กลม หรือ เว้า เนื้อใบหนา ด้านล่างสีอ่อน ก้านใบยาว 2.5-5.5 ซม. ดอก สีเขียวอ่อน ออกเป็นช่อที่ง่ามใบ แต่ละช่อมีดอกจำนวนมาก ก้านช่อยาว 2.5-7.5 ซม. ก้านดอกยาว 1.2-2.5 ซม. เรียวเล็ก; กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่แกมขอบขนาน ยาวประมาณ 2 มม. กลีบดอก 5 กลีบ ติดกันเป็นท่อที่โคน เวลาบานกลีบดอกจะกางออก กว้างประมาณ 1.2 ซม. ปลายแยกเป็นกลีบรูปสามเหลี่ยม เส้าเกสร 5 กลีบ กงออก มุมด้านในแหลมและติดกับฐานเกสรผู้. ผล เป็นฝักคู่หรือ เดี่ยว รูปหอก กว้าง 16-30 มม. ยาว 7.5-10 ซม. ปลายตัด สีเหลือง เมล็ดมัน เป็นเงา รูปรีกว้าง หรือ รูปไข่ ยาว 1.2 ซม. มีปีกกว้าง.

นิเวศน์วิทยา : พบทั่วไปตามชายป่า.

สรรพคุณ : ราก ทำให้อาเจียน กระทุ้งพิษ ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ พิษฝี แก้ปัสสาวะพิการ แก้น้ำดีกำเริบ ช่วยให้นอนหลับ รากและลำต้นอ่อน ทำให้อาเจียน ทั้งต้น แก้หวัด แก้โรคตา ทำให้จาม แก้งูกัด ผล เป็นยารักษาโรคของสัตว์ เถา ขับปัสสาวะเป็นยาเย็น ใบ ทาแก้น้ำร้อนลวก แก้ฝี แก้บวม

 

รูปภาพจาก:hkm.hrdi.or.th,flickr.com,สมุนไพร