โคโรค

โคโรค

โคโรคเป็นชื่อเครื่องยาอย่างหนึ่ง 

เครื่องยานี้ใช้ในยาจีน ชนิดที่เป็นของแท้และของดีมีราคาสูงมาก ตำรายาแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีนได้รับรองไว้ในชื่อเครื่องยาว่า  Calculus Bovis 
มีชื่อสามัญว่า cow bezoar จีนเรียก หนิวหวาง(จีนสำเนียงแมนดาริน) โคโรคเป็นก้อนนิ่วหรือก้อนหินปูนที่เกิดในถุงน้ำดีของวัวบ้าน (gallstone) 
อันมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bos Taurus domesticus  Gmelin ในวงศ์ Bovidae มี ๒ แบบ

๑. โคโรครูปไข่ อาจมีรูปไข่ รูปกลมหรือเกือบกลม หรือรูปสามเหลี่ยมขนาดวันผ่านศูนย์กลาง ๑-๓ เซนติเมตร ผิวละเอียดและเรียบ โดยทั่วไปมักมีสีเหลืองทองหรือสีน้ำตาลอมเหลือง หรืออาจมีสีอ่อนหรือเข้มกว่า เป็นมันวาวเล็กน้อย บางชิ้นอาจเคลือบด้วยเยื่อบางสีดำเข้ม บางชิ้นอาจมีผิวหยาบและมีรอยแตก มีน้ำหนักเบา เนื้อไม่แน่น แตกง่าย ลอกออกเป็นชั้นๆได้ เมื่อผ่าออกภายในจะมีสีอ่อนกว่า มีเม็ดและรอยพอกของหินปูนเป็นชั้นๆ มีกลิ่นหอมจางๆรสขม แล้วหวาน เคี้ยวง่าย ไม่ติดฟัน เมื่อเคี้ยวให้ความรู้สึกเย็นและสดชื่นในปาก
๒. โคโรครูปรีคอดกลาง (dumb-bell) มีผิวไม่เรียบ บางชิ้นมีเส้นโค้งตามยาว บางชิ้นมี “เกล็ด” แต่โดยทั่วไปมักยาวราว ๓ เซนติเมตร ขนาดวัดผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ เซนติเมตร สีน้ำตาลลอมแดง มีรอยแตกและก้อนเล็กๆ เมื่อผ่าออกจะเห็นเม็ดน้อยกว่าแบบรูปไข่ สีเข้มกว่า และตรงกลางกลวง

 

ของแท้หรือของปลอม

เนื่องจากโคโรคเป็นเครื่องยาที่มีราคาแพง ในท้องตลาดจึงมีของปลอมขายมาก ของปลอมนั้นอาจได้จากก้อนนิ่วในถุงน้ำดีของสัตว์อื่น เช่น หมู แพะ อูฐ หรือทำขึ้นจากผงขมิ้นชัน ผงขมิ้นเครือ หรือผงโกษฐ์กะทอง ผสมกับน้ำดีของวัว กาวหนังลาชัน เป็นต้น วิธีการตรวจสอบว่าโคโรคเป็นของแท้หรือของปลอม อาจทำได้หลายวิธี เช่น
๑. วิธีการใช้เข็มแทง ทำได้โดยเผาเข็มจนแดง แล้วแทงลงไปในก้อนโคโรค จะเกิดรอยแยก ชิ้นส่วนที่แยกจะเป็นชิ้นบางๆ เนื้อละเอียด ติดกันและเปราะ มีกลิ่นหอมจางๆ ตรงรอยเจาะเป็นจุดขาวๆ ปลายเข็มไม่เป็นสีเหลืองเมื่อถอนเข็มออก ต่างจากของปลอมซึ่งไม่มีจุดขาวและปลายเข็มมีสีเหลืองเมื่อถอนเข็มออก นอกจากนั้น ของปลอมไม่มีเม็ดเมื่อผ่าออก และมีกลิ่นแตกต่างกัน
๒. วิธีการใช้เล็บ พ่นน้ำหยดเล็กๆลงบนเล็บนิ้วหัวแม่มือ โรยผงโคโรคเล็กน้อยลงบนหยดน้ำบนเล็บนั้น ถ้าเป็นของแท้จะทำให้เล็บเป็นสีเหลือง เป็นมันวาวสดใสอยู่นาน   รู้สึกเย็น ถ้าเป็นของปลอม เล็บจะเป็นสีเหลือง แต่จะจางหายไปอย่างรวดเร็ว เล็บเป็นเงาหม่นๆ ไม่มีความรู้สึกเย็นที่เล็บ
๓. วิธีชิม ชิมโคโรคปริมาณเล็กน้อย หรือใช้ลิ้นเลียก้อนโคโรค หากเป็นของแท้จะรู้รสขมก่อน แล้วจึงมีรสหวานตาม ให้ความรู้สึกเย็นและสดชื่นลงไปถึงคอ โดยไม่มีกลิ่นแปลกๆหรือกลิ่นแรงๆ นอกจากนั้น ถ้าเคี้ยวโคโรคจะไม่มีความรู้สึกเหมือนเคี้ยวทราย ไม่ติดฟัน ไม่มีกาก และทำให้ลิ้นเป็นสีเหลือง
๔. วิธีใส่ลงไปในน้ำ เอาโคโรคใส่ลงไปในน้ำ ถ้ายังคงเป็นก้อนรูปและขนาดเหมือนเดิม แสดงว่าเป็นของแท้ หากก้อนนั้นพองขึ้นและแตก ก็เป็นของปลอม

 

ประโยชน์ทางยา

ตำราจีนว่า โคโรคมีรสขม หวาน และเย็น มีสรรพคุณเกี่ยวกับเส้นหัวใจและตับ โดย
๑. ช่วยชีวิตและลด “เสมหะ” ใช้ในการแก้ผู้ป่วยภาวะช็อคและโคม่า เพ้อและไม่รู้สึกตัวเนื่องจากไข้สูง และโรคลมชักในเด็ก อันเกิดจากการสะสม “เสมหะ” และความร้อนในร่างกาย
๒. ช่วยสยบ “ลม” อันทำให้เกิดพยาธิสภาพภายในและหยุดยั้งการชัก ใช้แก้อาการชักเนื่องจากไข้สูง
๓. ขจัด “ความร้อน” และสารพิษต่างๆ ใช้เป็นยาแก้โรคมะเร็งเต้านม อาการเจ็บคอ คอตีบ ปากเป็นแผลจากภายใน เป็นต้นขนาดและวิธีการใช้บดโคโรคให้เป็นผงละเอียด ทำเป็นยาผงหรือยาเม็ด ใช้ขนาด๐.๑๕-๐.๓๕ กรัม ผสมกับน้ำ การใช้กับสตรีในระหว่างตั้งครรภ์ ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง

 

รูปภาพจาก:pangolinscales.en.ec21.com,rakbankerd.com