สมุนไพรกระโดน

สมุนไพรกระโดน

กระโดน (Careya sphaerica Roxb. )
บางถิ่นเรียก กระโดน (กลาง ใต้) กะนอน (เขมร) ขุย (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) แวงจิแหน่ เส่เจ๊อะบะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ปุย (ใต้ เหนือ) ปุยกระโดน (ใต้) ปุยขาว พุย (ละว้า-เชียงใหม่) หูกวาง (จันทบุรี).

เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง สูงประมาณ 10-30 เมตร โดยมากลำต้นมักเตี้ยแจ้ มีกิ่งก้านสาขามาก.ใบ เรียงสลับเวียนกันเป็นกระจุกที่ปลายกิ่ง รูปไข่กลับ กว้างประมาณ 15 ซม. ยาว 30 ซม. ก้านใบยาว 0.3-2.5 ซม. ดอก ออกเป็นช่อ ยาว 7.5-20 ซม. กลีบรองกลีบดอก 4 กลีบ โคนติดกันเป็นรูประฆัง ยาวประมาณ 2.5 ซม. กลีบดอก 4 กลีบ ยาวประมาณ 4.5 ซม. สีขาว เกสรผู้จำนวนมาก สีแดง ยาวประมาณ 5 ซม. เรียงเป็นชั้น ๆ โคนเชื่อมติดกัน ชั้นนอกสุดและชั้นในสุด ปราศจากอับเรณู เกสรเมียภายในมี 4-5 ช่อง แต่ละช่องมีไข่อ่อนจำนวนมาก ติดเป็น 2 แถวตามยาวที่แกนกลาง. ผล กลม กว้างประมาณ 5 ซม. ยาว 6 ซม. เมล็ดจำนวนมากมีเยื่อหุ้ม.

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นประปรายเป็นหมู่ ๆ ตามป่าเบญจพรรณชื้น ป่าแดงและป่าทุ่ง.

สรรพคุณ : เปลือก และ ผล เป็นยาฝาดสมาน ผล เป็นอาหาร ช่วยย่อยอาหาร  เมล็ด เป็นพิษ ใบ มีรสฝาก แพทย์ไทยโบราณใช้ใบผสมกับเครื่องยาอื่น ๆ ปรุงเป็นน้ำมันสมานแผล ดอก และ น้ำจากเปลือกสด ผสมกับน้ำผึ้งรับประทานแล้วชุ่มคอ แก้ไอและแก้หวัด เป็นยาบำรุงหลังการคลอดบุตร เปลือก เป็นยาแก้ไข้แก้พิษงู แก้เคล็ดเมื่อยราก เปลือก และ ใบ เป็นยาเบื่อปลาดอก และ ยอดอ่อน ใช้เป็นผักจิ้ม

 

รูปภาพจาก:google.com,pantip.com,สมุนไพร