สมุนไพรผลาญศัตรู

สมุนไพรผลาญศัตรู

ผลาญศัตรู Carpesium abrotanoides Linn. ผลาญศัตรู (ทั่วไป).

ไม้ล้มลุก ลำต้นรูปทรงกระบอก แข็ง สูง 50-100 ซม. ใบดก แตกกิ่งก้านมาก มีขนนุ่มที่ปลาย ๆ ยอด. ใบ ออกเรียงสลับกัน รูปหอกกลับ กว้าง 8.5-15 ซม. ยาว 20-28 ซม. ปลายเรียวแหลม โคนสอบแคบเป็นปีกไปยังก้านใบ ขอบใบจักเป็นซี่ฟันไม่สม่ำเสมอ ด้านล่างมีต่อม ขนนุ่มสั้นทั้งสองด้าน เส้นใบมี 7 คู่ ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม. ดอก เป็นกระจุก วัดผ่าศูนย์กลาง 6-8 มม. ไม่มีก้านดอก หรือ เกือบไม่มี ออกเป็นช่อตามง่ามใบ ริ้วประดับเรียงเป็นรูประฆังกลม มี 3 ชั้น ชั้นนอกสั้นที่สุด รูปไข่แหลม มีขนนุ่มสั้น ชั้นกลางและชั้นในรูปขอบขนาน ปลายกลม ถัดเข้าไปเป็นดอกตัวเมีย กลีบดอกเป็นรูปทรงกระบอก ยาว 1.5-0.5 มม. ปลายจักเป็นซี่ฟันแหลม 4 ซี่ ส่วนตรงกลางเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ปลายกลีบดอกจักเป็นรูปขอบขนานแกมรูปไข่ เกสรผู้มี 5 อัน อับเรณูปลายมน โคนเป็นรูปหัวลูกศร ท่อเกสรเมียมี 2 แฉก ค่อนข้างแบน ปลายค่อนข้างตัด มีตุ่มสิว.  ผล แห้ง ยาวประมาณ 3.5 มม. มีจงอยยาวประมาณ 0.7 มม. มีร่องตามยาว.

นิเวศน์วิทยา : พบตามป่าละเมาะ.

สรรพคุณ : เป็นยาสมาน ขับปัสสาวะ ขับพยาธิ รักษาโรคปอด ทำให้อาเจียน, ขับเสมหะ ระบาย รักษาบาดแผลและฝี ขับน้ำเหลืองเสีย, แก้เลือดออกตามไรฟัน, แก้อาการปวดเมื่อย. ทั้งต้น น้ำคั้นใช้ทาแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย, ผสมกับน้ำส้มแก้คอเจ็บได้ผล, ตำพอกแผลสุนัขกัด ราก ใบและเมล็ด เป็นยาขับปัสสาวะ และขับพยาธิ. เมล็ด เป็นยาระบายและยาแก้ไอ นอกจากนี้ ทั้งต้นยังใช้เป็นยาฆ่าแมลง

 

รูปภาพจาก: toxicology.cz,cfh.ac.cn,สมุนไพร