สมุนไพรสังกรณี

สมุนไพรสังกรณี

สังกรณี (Barleria strigosa Willd.)
บางถิ่นเรียก สังกรณี (ภาคกลาง) เพิงดี (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) หญ้าหงอนไก่ หญ้าหัวนาค (ภาคเหนือ) ขี้ไฟนกคุ้ม (ปราจีนบุรี) จุกโรหินี (ชลบุรี)

เป็นไม้พุ่ม ไม่มีหนาม กิ่งก้านมีขนสีน้ำตาล สูง 60-120 ซม. ใบ ออกตรงข้ามเป็นคู่ ๆ รูปรี หรือ รูปรีค่อนข้างยาว ปลายใบแหลมเป็นติ่ง ฐานใบแหลมและค่อยๆ เรียวแหลมจนถึงก้านใบ ขอบใบมีหนาม ด้านล่างของใบมีขนยาว ๆ ตามเส้นใบ ส่วนด้านบนมีบ้างเล็กน้อย ก้านใบสั้น 0.2-0.5 ซม. ดอก สีฟ้า ออกเป็นช่อตามง่ามใบ มีใบประดับหุ้มดอก ใบประดับรูปรี หรือ กลมรี มีขน กลีบรองกลีบดอกมี 4 กลีบ ใหญ่ 2 กลีบ เล็ก 2 กลีบ กลีบดอกมี 5 กลีบ โคนเป็นหลอดยาว 2.5-3.5 ซม. ตอนปลายแยกเป็น 5 กลีบ ยาวประมาณ 1 ซม. เกสรผู้มี 4 อัน สั้น 2 ยาว 2 คู่ยาว ๆ พ้นกลีบดอก ยาวประมาณ 2 ซม. คู่สั้นมีขนาดสั้นมากและไม่สมบูรณ์. ผล เป็นฝักเกลี้ยง มีเมล็ด 4 เมล็ด

นิเวศน์วิทยา  ขึ้นในป่าดงดิบ ป่าเต็งรัก และป่าไผ่

สรรพคุณ  ในเมืองไทย ใช้รากปรุงเป็นยารับประทานสำหรับถอนพิษไข้กาฬ แก้ร้อนใน กระหายน้ำ ลดความร้อนในร่างกาย โดยประกอบกับเครื่องยาอื่นๆ เป็นยาดับพิษไข้ทั้งปวง ในประเทศอินเดียใช้รากเป็นยาแก้ไอ

 

รูปภาพจาก:samunpri.com,fca16mr.com,สมุนไพร