เครื่องยาสัตววัตถุ

เครื่องยาสัตววัตถุ

แพทย์แผนไทยรู้จักใช้ส่วนต่างๆของพรรณสัตวชาติซึ่งเคยมีอย่างอุดมในอดีตเป็นเครื่องยาในยาหลายๆขนาน แม้ว่าปัจจุบันนี้พรรณสัตวชาติจะมีจำนวนในธรรมชาติลดลงไปมากแต่สัตววัตถุหลายอย่างยังจำเป็นสำหรับการเตรียมยาไทย เช่น น้ำผึ้ง ครั่ง เขาควาย เขากวาง แววนกยูง

การที่จะปรุงยาได้ดี ให้ใช้ได้ผลหรือให้มีสรรพคุณตามต้องการได้นั้น แพทย์ผู้ปรุงยาต้องมีความรู้เรื่องเครื่องยาชนิดต่างๆ ที่จะนำมาใช้ผสมปรุงแต่งเป็นยาตามตำรับยา   โบราณาจารย์ท่านสอนไว้ว่า แพทย์ผู้ปรุงยาต้องรู้จักรูปยา สียา  กลิ่นยา รสยา และชื่อยา หนังสือเล่มนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับพรรณสัตวชาติและเครื่องยาสัตววัตถุไว้โดยพิสดาร เพื่อให้ผู้สนใจหรือแพทย์ผู้ปรุงยาสามารถใช้ศึกษาให้รู้”รูป-สี-กลิ่น-รส-ชื่อ” ของเครื่องยาแต่ละอย่าง อนึ่ง เพื่อให้การดำเนินเรื่องถูกต้องและสอดคล้องกับความเป็นจริงทางธรรมชาติของพรรณสัตวชาติต่างๆ ผู้เขียนจึงเลือกใช้วิธีการจำแนกพันธ์สัตว์ตามองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในการจัดหมวดหมู่ของสัตว์เท่าที่มีอยู่ในปัจจุบันพรรณสัตวชาติที่มีประโยชน์ทางยาส่วนใหญ่อาจจัดอยู่ในหมวดต่างๆได้ ๔ หมวด ตามลำดับการจัดหมวดหมู่ดังนี้ หมวดแอนเนลิดา(มีไส้เดือนดินและปลิงน้ำจืด) หมวดมอลลัสกา(มีหอยต่างๆและปลาหมึกกระดอง) หมวดอาร์โทรโพดา(มีครั่งชันโรง ผึ้ง มดแดง เป็นต้น) และหมวดคอร์ดาตา(มีปลาต่างๆ คางคก นกต่างๆ เป็นต้น) ในการนำเสนอสัตวชาติที่อยู่ในแต่ละหมวดนี้ ผู้เขียนเรียงเรื่องตามลำดับพยัญชนะไทย จาก ก ถึง ฮ  โดยได้แทรกเกรดความรู้ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องไว้ด้วยตามสมควร

 

รูปภาพจาก:blogspot.com,sanook.com