สมุนไพรสอยดาว

สมุนไพรสอยดาว

สอยดาว Mallotus paniculatus (Lam.) Muell. Arg.
ชื่อพ้อง M. cochinchinensis Lour.
บางถิ่นเรียกว่า สอยดาว สลัดป้าง (จันทบุรี ตราด) สตีตัน (เลย) แสด (ใต้).

ไม้พุ่ม หรือ  ไม้ต้น -> สูงได้ถึง 20 ม. ยอดอ่อนมีขนสีขาว น้ำตาลอ่อน หรือ น้ำตาล.
ใบ -> เดี่ยว เรียงแบบบันไดเวียนห่าง ๆ รูปไข่ รูปไข่แกมข้าวหลามตัด หรือ สามเหลี่ยม กว้าง 3-22 ซม. ยาว 5-24 ซม. ปลายใบเรียวแหลมเป็นหางยาว บางทีเป็นแฉกแหลม 3 แฉก ขอบใบเรียบ หรือ หยักเป็นคลื่นห่าง ๆ โคนใบกลม สอบมน ๆ โคนสุดมีต่อมใหญ่ 1 คู่ อยู่ด้านบน ด้านล่างมีขนรูปดาวสั้น ๆ หนาแน่น เส้นแขนงใบมี 5-8 คู่ เส้นใบย่อยเรียงเป็นขั้นบันได ตามเส้นใบ และก้านใบ มีขนสีน้ำตาลอ่อน ก้านใบยาว 3-18 ซม.
ดอก -> ออกเป็นช่อที่ยอด และตามง่ามใบ ยาว 7-35 ซม. มีขนสีน้ำตาลปกคลุม มีทั้งดอกเพศผู้ ดอกเพศเมีย และดอกสมบูรณ์เพศ. ดอกเพศผู้ ก้านดอกยาว 1.5-2.5 มม. ดอกกลม เล็ก มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1-2 มม. กลีบดอก รูปไข่ 3-4 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน ยาว 2.5-2.7 มม. เกสรผู้มี 50-60 อัน. ดอกเพศเมีย ก้านดอกยาว 0.5-1 มม. กลีบดอกติดกันคล้ายรูประฆัง ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ยาว 2.5-2.7 มม. รังไข่มี 3 ช่อง ปลายท่อรังไข่เป็นรูปยาว 2-3 มม.
ผล -> มี 3 พู กว้างประมาณ 7.5 มม. ยาวประมาณ 4.5 มม. มีขนยาว นุ่มปกคลุม. เมล็ด รูปไข่ค่อนข้างกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 มม. สีดำ.


นิเวศน์วิทยา

ขึ้นทั่วไปในป่าดงดิบ หรือ ป่าผลัดใบ.

 

สรรพคุณ

ราก -> น้ำต้มราก กินเป็นยาบำรุง หลังการคลอดบุตร ตำเป็นยาพอกรวมกับสมุนไพรอื่น ๆ พอกศีรษะแก้ปวด
ต้น -> น้ำต้มต้น ใช้เป็นยาล้างแผล

 

รูปภาพจาก:herbarium.gov.hk,flickriver.com,สมุนไพร