สมุนไพรกุ่มบก

สมุนไพรกุ่มบก

กุ่มบก  Crateva religiosa Forst. f. กุ่มบก (ชลบุรี) กุ่ม (เลย).

ไม้ต้น สูง 5-15 ม. หูใบ แคบเรียว ปลายแหลม ยาว 1.5-1 มม. ใบ ออกเป็นช่อ ช่อหนึ่งมี 3 ใบ บาง นุ่ม มักมีขนาดแตกต่างกันแม้ในต้นเดียวกัน กว้าง 4-10.5 ซม. ยาว (5.5-) 8.5-16 (-27) ซม. ใบตรงกลาง รูปขอบขนาน หรือ รูปไข่กลับ ปลายใบเรียวแหลมมักมีติ่งสั้น โคนใบสอบแคบไปสู่ก้านใบ เส้นใบมี 7-11 คู่ ก้านใบยาว (3.5-) 6.5-10 ซม. กิ่งที่ไม่มีดอกก้านใบมักจะยาวกว่านี้ บางทียาวถึง 22 ซม. ก้านใบย่อยไม่มี หรือ ยาว 5(-13) มม. ดอก มี 2-3 ดอก หรือมากกว่า 12 ดอก แกนกลางช่อดอกยาว 3-5 (-14) ซม. ก้านดอกย่อยยาว 2-9 ซม. ใบประดับ กว้าง 1-1.5 มม. ยาว 10 มม. กลีบรองกลีบดอกรูปไข่ ปลายมน หรือแหลม กว้าง 1.5-3 มม. ยาว 4-7 มม. กลีบดอกมีก้านยาว 5-20 มม. รูปไข่กว้าง หรือ รูปรี ปลายแหลม หรือ มน กลีบคู่บนกว้าง 1-2 ซม. ยาว 2-3 ซม. กลีบคู่ล่างกว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 1.5-2 ซม. มีเส้นกลีบ 4-6 คู่ เกสรผู้มี (10-) 13-18 (-30) อัน ก้านชูเกสรผู้ยาว 4.5-11.5 ซม. สีชมพู หรือ ม่วง อับเรณู กว้าง 1.5 มม. ยาว 2.5-6 มม. บางทีโค้ง ก้านชูรังไข่ยาว 4-7 ซม. รังไข่ รูปกึ่งทรงกระบอก บางทีรูปไข่ กว้าง 1.5-2.5 มม. ยาว 4.6 มม. ผล ค่อนข้างกลม หรือ รูปไข่ กว้าง 5.5-9.5 ซม ยาว 6-12 (-15) ซม. เมื่ออ่อนผิวเกลี้ยงไม่ช้าจะมีสะเก็ดแบน ๆ แห้ง บางทีเป็นสีเทาปนเหลือง. เมล็ด ค่อนข้างเป็นรูปหัวใจเบี้ยว กว้าง 5-17 มม. ยาว 10-19 มม.

นิเวศน์วิทยา : พบตามป่าที่มีน้ำท่วมถึง ริมฝั่งแม่น้ำ.

สรรพคุณ : เปลือกราก ใช้เป็นยาถูนวดให้เลือดมาเลี้ยงบริเวณนั้นมาก ๆ. เปลือกลำต้น เป็นยาเจริญอาหาร ช่วยย่อย ระบาย ขับปัสสาวะ แก้ไข้ ขับน้ำเหลืองเสีย บำรุง  รักษาโรคนิ่ว และใช้เมื่อถูกงูกัด ใบ แก้ลม ขับพยาธิ รักษาเกลื้อนบนใบหน้า แช่น้ำแก้ท้องผูก เผาไฟปิดหูเวลาปวด แก้โรคบิด ปวดศีรษะ. ดอก เป็นยาเจริญอาหาร ผล แก้อาการท้องผูก

 

รูปภาพจาก:blogspot.com,pharmacy.mahidol.ac.th,สมุนไพร