สมุนไพรเสลดพังพอน

 สมุนไพรเสลดพังพอน

เสลดพังพอน (Barleria lupulina Lindl.)
บางถิ่นเรียก เสลดพังพอน ชองระอา (ตราด) เช็กเชเกี่ยม (จีน)

เป็นไม้พุ่ม สูงประมาณ 1 เมตร มีหนามสีน้ำตาล 2 คู่ ตามข้อและโคนใบ มีก้านสีน้ำตาลแดง ใบ ออกตรงข้ามเป็นคู่ ๆ รูปใบยาว โคนและปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ใบยาว 6-12 ซม. กว้าง 1.2-1.8 ซม. ก้านใบสั้น ก้านใบตลอดจนเส้นกลางสีดแดง ดอก ออกเป็นช่อตามยอด ช่อดอกยาวประมาณ 8 ซม. เมื่อดอกยังอ่อนมีใบประดับหุ้มมิด เมื่อดอกบาน จะโผล่เลยใบประดับออกมาครึ่งหนึ่ง ใบประดับรูปกลมรี สีน้ำตาลอมแดงตอนปลาย กลีบรองกลีบดอกสีเขียว 5 กลีบ กลีบดอกสีเหลืองจำปา ดอกโคนเป็นหลอดยาวประมาณ 2.5 ซม.ตอนปลายแยกเป็น 5 กลีบ ไม่เท่ากัน 4 กลีบบนใหญ่ กลีบล่างเล็ก เกสรผู้มี 4 อัน สั้น 2 ยาว 2 คู่ยาวโผล่พ้นกลีบดอก คู่สั้นมองไม่เห็นเกสรเมียยาวเท่ากับเกสรผู้คู่ยาว ผล เป็นฝัก โคนกว้าง ปลายแหลม ยาว 0.8-2 ซม

นิเวศน์วิทยา ต้นไม้ชนิดนี้ไม่ขึ้นทั่วไป มีแต่เฉพาะตามบ้านซึ่งปลูกเอาไว้ใช้

สรรพคุณ ใช้เป็นยาสมุนไพรแก้พิษงู นำใบกับกิ่งมาตำกับเหล้า คั้นเอาน้ำดื่ม ส่วนกากที่เหลือใช้พอกที่แผล ต้องให้คนไข้กินยาทันทีที่ถูกงูกัด ใบโขลกให้ละเอียดใช้พอกฝีและแก้ช้ำบวม ผสมกับสุราเป็นยาพอกถอนพิษร้อนต่าง ๆ ตามร่างกาย และรักษาโรคไฟลามทุ่ง เมื่อแผลแตกให้เปลี่ยนจากสุราเป็นน้ำปูนไสแทน รากใช้ฝนกับสุรา ทาถอนพิษงู ตะขาบ แมลงป่อง ผึ้ง และสัตว์มีพิษอื่นๆในมาเลเซียใช้ถอนพิษงู แก้ปวดฟัน และถือกันว่าเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่จะป้องกันภยันตรายต่าง ๆ ได้ด้วย

 

รูปภาพจาก:centralcoastgrown.net,warin.ac.th,สมุนไพร