สมุนไพรว่านหอมแดง

สมุนไพรว่านหอมแดง

ว่านหอมแดง Eleutherine palmifolia (L.) Merr.
บางถิ่นเรียก ว่านหอมแดง (ภาคกลาง) บ่อเจอ เพาะบีเบ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ว่านไก่แดง ว่านเข้า ว่านหมาก (ภาคเหนือ) ว่านเพลาะ (เชียงใหม่)

พืชล้มลุก -> หัวใต้ดินรูปไข่ยาว สีแดง มีลักษณะคล้ายหัวหอม ลำต้นที่อยู่เหนือดินตั้งขึ้น โค้ง หรือ เอนนอนแต่ปลายโค้งขึ้น
ใบ -> แทงขึ้นมาจากพื้นดิน รูปหอก จีบซ้อนกันคล้ายพัด กว้าง 1-2.5 ซม. ยาว 25-60 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบแคบ ขอบใบเรียบ ขนเกลี้ยง ใบที่ออกตามลำต้นมีขนาดเล็ก
ดอก -> ออกเป็นช่อ ก้านช่อยาว 2.5-4 ซม. ตั้งตรง หรือ กางออก มักจะโค้งกาบหุ้มดอกมี 2-10 อัน ซ้อนกันอยู่ที่ง่ามใบใกล้ยอด ยาว 12-16 มม. สีเขียว ดอกมีจำนวน 4-10 ดอก ก้านดอกยาว 1-1.5 ซม. ถูกกาบหุ้มดอกหุ้มไว้ ดอกสีขาว มี 6 กลีบ กว้าง 1.5-3.5 ซม. รูปขอบขนาน รูปไข่กลับ หรือ รูปช้อน เรียงเป็น 2 วง กลีบที่อยู่วงในมีขนาดเล็กกว่ากลีบวงนอก เกสรเพศผู้มี 3 อัน สีเหลืองสด ติดอยู่ที่โคนกลีบดอก ก้านเกสรไม่ติดกัน อับเรณูตั้งขึ้น รังไข่รูปรี ก้านเกสรเพศเมียสีเหลืองแยกเป็นแขนงสั้น ๆ 3 แขนง
ผล -> รูปขอบขนาน หัวตัด มี 3 ช่อง เมล็ดรูปรี อัดกันแน่น


นิเวศน์วิทยา

เกิดตามป่าดิบราบต่ำ และปลูกเป็นไม้ประดับตามบ้าน


สรรพคุณ

หัวใต้ดิน -> เป็นยาขับปัสสาวะ ยาระบาย ทำให้อาเจียน แก้บิด และอาการอักเสบของริดสีดวงทวาร น้ำยาที่ได้จากหัวใต้ดินใช้ทาบาดแผลเล็ก ๆ น้อย ๆ แมลงกัดต่อย บดเป็นผงทาแก้ปวดท้อง

 

รูปภาพจาก:matichonweekly.com,pharmacy.mahidol.ac.th,สมุนไพร