สมุนไพรสะแอะ

สมุนไพรสะแอะ

สะแอะ Capparis zeylanica Linn
ชื่อพ้อง C. horrida Linn. f.
บางถิ่นเรียก สะแอะ (ราชบุรี) ค้อนก้อนเครือ (เพชรบูรณ์) เถาหลั่งหมากเก็บ (นครสวรรค์) เยี่ยวไก่ (นครราชสีมา) ร้านผีป้าย ลานผีป้าย (ภาคเหนือ) สายชูใหญ่ (พิษณุโลก) สาลีแก่นใจ (เชียงใหม่).

ไม้พุ่ม เลื้อย สูง 2-5 ม. กิ่งอ่อนที่มีใบและดอก มีขนสีแดงปนสีน้ำตาล หรือ เขียว ในไม่ช้าขนจะเกลี้ยง. ใบ รูปไข่ หรือ ขอบขนาน กว้าง 2.5-8.5 ซม. ยาว 4.5-17 ซม. ปลายใบแหลม หรือ กลม มีติ่งแข็งสีเข้ม ยาว 3-4 มม. โคนใบกลม หรือ ค่อนข้างเป็นรูปหัวใจ เนื้อใบค่อนข้างหนาคล้ายแผ่นหนัง เส้นใบ 3-8 คู่ ก้านใบยาว 0.5-2 ซม. ดอก เจริญก่อนที่ใบจะผลิ เรียงเป็นแถวบนกิ่งอ่อน มี 2-6 ดอก ก้านดอกยาว 4-20 มม. มีขน กลีบรองกลีบดอกค่อนข้างหนาคล้ายแผ่นหนัง ที่ขอบมีขนหนาแน่น กลีบคู่นอกกลม หรือ รี ส่วนมากปลายแหลม กว้าง 5-9 มม. ยาว 6-11 มม. กลีบคู่ในรูปรี หรือ ขอบขนาน ปลายกลีบกลม กว้าง 3-7 มม. ยาว 6-10 มม. กลีบดอก สีขาว บาง  รูปขอบขนาน ปลายกลีบกลม กว้าง 3.5-8 มม. ยาว 9-16 มม. กลีบคู่ในจะมีจุดสีชมพู หรือ ค่อนข้างแดงที่ตรงกลางโคนกลีบ เกสรผู้มี 30-45 อัน ก้านเกสรผู้ยาว 2.5-3.5 ซม. สีขาว เปลี่ยนเป็นสีแดง อับเรณูยาวประมาณ 2 มม. ก้านชูรังไข่ยาวกว่าเกสรผู้เล็กน้อย มีขนนุ่มที่โคน รังไข่ รูปรี ยาว 1.5-2.5 มม. ผล รูปกลม หรือ รี กว้าง 4 ซม. ยาว 5 ซม. เปลือกหนาประมาณ 2 มม. แข็ง เรียบ สีค่อนข้างแดงส้ม หรือ ม่วง. เมล็ด มีจำนวนมาก กว้างประมาณ 5 มม. ยาว 5-7 มม. สีน้ำตาล.

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นอยู่ตามชายป่า พุ่มไม้ ทุ่งหญ้า ภูเขาหินปูน ตั้งแต่ความสูงระดับน้ำทะเล ถึง 700 ม. ออกดอกและผลตลอดปี.

สรรพคุณ : ราก เป็นยาบำรุงธาตุ ขับน้ำดี ระงับประสาท ทั้งต้น รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน และโรคกระเพาะอาหารอักเสบ. เปลือกลำต้น รักษาอหิวาตกโรค ใบ ตำพอกฝี แผลบวม โรคริดสีดวงทวาร พอกศีรษะหรือขมับแก้อาการปวดศีรษะ ทาแก้คัน

 

รูปภาพจาก;matichonweekly.com,flickr.com,สมุนไพร