กุย

กุย

กุย

มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Saiga tatarica Linnaeus
ในวงศ์ Bovidae
มีชื่อสามัญว่า saiga antelope
มีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu  saigae  Tataricae
พบในที่ราบทุ่งหญ้าและในที่สูงที่มีลมหนาวจัด และมักมีฝุ่นทรายกระจัดกระจายอยู่ ตั้งแต่ประเทศโปรแลนด์ไปถึงที่ราบสูงตอนใต้ของรัสเซียถึงทุ่งหญ้าที่ราบสูงในประเทศมองโกเลีย

 

ชีววิทยาของกุย

กุยเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กีบคู่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงก้นยาว ๑.๑๐-๑.๔๐ เมตร หางยาว ๐.๘๐-๑.๓๐ เมตร  สูง  ๖๐-๘๐   เซนติเมตร   น้ำหนักตัว  ๒๓-๔๐   กิโลกรัม   หัวใหญ่และอ้วน   ตัวเมียไม่มีเขา   ตัวผู้มีเขารูปคล้ายพิณฝรั่ง   ยาว  ๒๐-๒๖  เซนติเมตร   มีวงเป็นข้อนูนต่อเนื่องกันขึ้นไปจากโคนเขา   ถึงเกือบปลายเขา  ๑๐-๑๖  วง   ระยะระหว่างวงนูนราว  ๒  เซนติเมตร   ปลายแหลม   ดั้งจมูกหนาและโค้งงุ้ม   จมูกคล้ายกระเปาะพอง   มีสันตามยาว   รูจมูกเปิดออกทางด้านล่างภายในรูจมูกมีโครงสร้างพิเศษหลายอย่าง   กระดูกเจริญดีมากและเรียงช้อนเหลื่อมกัน   ภายในมีขนหนา   ต่อมและร่องเมือก   สำหรับกรองฝุ่นและทำให้อากาศที่หายใจเข้าไปอุ่นและชุ่มชื้นขึ้น   มีประสาทดมกลิ่นดีมาก   นอกจากนี้ในรูจมูกยังมีถุงที่พองได้   ภายในบุด้วยเยื่อเมือก   มีขนที่ใต้คอหนาเพื่อกันความหนาว   ในฤดูขนบนตัวจะเกรียนสีน้ำตาลออกแดง   จมูกและหน้าผากสีน้ำตาลคล้ำกว่า   บนกระหม่อมมีลายสีออกเทา   รอบก้น   ใต้ท้อง   และหางสีขาว   ในฤดูหนาวขนจะยาวและดกกว่า   มีขนรองหนา   มีสีขาวเทาตลอดลำตัว   กุยมีขาเรียวยาว   ด้นหลังกีบกางออกเล็กน้อย   หางสั้นมาก   ใต้หางไม่มีขน สัตว์ชนิดนี้ชอบอยู่เป็นฝูงเล็ก   ในฤดูใบไม้ร่วง   มักรวมฝูงและย้ายถิ่นลงไป   ทางทิศใต้ที่อบอุ่นกว่า   ในฤดูใบไม้ผลิ   (ราวเดือนเมษายน)   ตัวผู้ย้ายถิ่นขึ้นไปทางเหนือก่อน   แล้วฝูงตัวเมียก็ย้ายถิ่นขึ้นไปสมทบ   เวลาวิ่งมักก้มหัวต่ำ   แต่วิ่งได้เร็วถึงชั่วโมงละ   ๖๐   กิโลเมตร   ชอบกินใบไม้ตามพุ่มไม้และใบหญ้า   อดน้ำได้นาน

 

ประโยชน์ทางยา

เขากุยมีที่ใช้ทั้งในยาไทยและยาจีน ส่วนใหญ่ที่มีขายในร้านยาจีนมาจากทางภาคเหนือของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ประเทศสหรัฐประชาชนจีน มีสีขาวๆ ถึงสีขาวอมเหลือง ราว ๑  ใน  ๓  ถึงครึ่งหนึ่งจากโคนเขามีเนื้อกระดูกที่แข็งและแน่นเมื่อเอาออกจะทำให้เขากลวง โปร่งใส เมื่อส่องกับแสงจะเห็นภายในครึ่งหลังเขากุยมีช่องเล็กๆ   ทอดเป็นเส้นตรงยาวไปจนถึงปลายเขา เรียก รูทะลุปลายเขา ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของเขากุย
การเตรียมเขากุยสำหรับใช้เป็นยาทำได้  ๒  วิธี  คือ
๑.ทำเป็นแผ่นบางๆ  ซึ่งทำโดยเอาเขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว แช่น้ำอุ่นไว้เป็นเวลานานพอสมควร เอาออกจากน้ำแล้วตัดตามขวางเป็นชิ้นบางๆแล้วทำให้แห้ง
๒.ทำเป็นผงละเอียด โดยใช้เขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว นำไปบดเป็นผงละเอียด

 

ตำรายาสรรพคุณโบราณว่า

เขากุยเป็นยาเย็น มีรสเค็ม ใช้แก้ไข้สูง และอาการอื่นๆ  ที่เกี่ยวเนื่องกับอาการไข้สูง เช่น หมดสติ ชัก เพ้อ คลั่ง เป็นต้น แก้โรคลมชัก
จีนว่ายานี้เป็นยาแก้ตับทำงานมากเกินไป มีสรรพคุณกำจัดความร้อนและสารพิษต่างๆในร่างกาย เมื่อกินเขากุยแล้วจะทำให้ตัวเย็น และสรรพคุณนี้แรงกว่า เขากระบือราว  ๑๕  เท่า (อาจใช้เขากระบือแทนได้)

 

รูปภาพจาก:sbyireview.com,smashinglife.co.uk