สมุนไพรแมงกะแซง

สมุนไพรแมงกะแซง

แมงกะแซง Ociumum americanum L.
บางถิ่นเรียก แมงกะแซง (ประจวบคีรีขันธ์)

ไม้ล้มลุก -> สูง 30-100 ซม. แตกกิ่งก้านสาขา มีกลิ่นหอมแรงคล้ายการบูร ลำต้นและกิ่งมีสันตามยา ปกคลุมด้วยขนสั้น ๆ หรือขนเกลี้ยง
ใบ -> เดี่ยว ออกตรงข้าม รูปใบหอกถึงรูปรี กว้าง 0.9-2.5 ซม. ยาว 2.5-5 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ หรือหยักมนห่าง ๆ ผิวใบมีต่อมเป็นจุด ๆ ทั้งด้านบนและด้านล่าง ไม่มีขน ก้านใบยาว 1-2.5 ซม.
ดอก -> ออกเป็นช่อแบบกระจะที่ยอดและที่ปลายกิ่ง เป็นช่อเดี่ยวหรือแตกแขนง ยาว 7-15 ซม. ริ้วประดับรูปใบหอกแกมรี ยาว 2-3(-5) มม. ปลายแหลม มีขน ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงสีเขียว เชื่อมกันเป็นหลอดรูประฆัง ยาว 2-2.5 มม. (เมื่อเป็นผลยาว 3-4.5 มม.) ปลายหลอดแยกเป็นปาก ปากบนแบนกว้างและใหญ่ (เมื่อเป็นผลจะโค้งกลับ) ขอบมีขน ปากล่างมีแฉกแหลม 4 แฉก รูปลิ่มกลับแกมรูปใบหอก มีต่อมเป็นตุ่มกลมมีก้านชูพบทั้งด้านในและด้านนอก ด้านในปกคลุมด้วยขนยาวและนุ่ม ด้านนอกมีขนสีขาว กลีบดอกสีขาวเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 4-6 มม. เกลี้ยง หรือมีขนสั้น ๆ ปลายหลอดแยกเป็นปาก ปากบนตัด มีหยัก 4 หยัก ขนาดเกือบเท่ากัน ปากล่างยาว ขอบเรียบโค้งลง เกสรเพศผู้ 4 อัน เรียงเป็น 2 คู่ ก้านเกสรเล็ก ยาวพ้นปากหลอด เกสรคู่บนมีติ่งใกล้โคนก้านเกสร เกสรเพศเมียมี 1 อัน ก้านเกสรสีชมพู
ผล -> ขนาดเล็ก รูปรีแคบ ยาว 1.2 มม. สีดำ มีจุดใส ๆ เมื่อนำไปแช่น้ำจะมีวุ้นหุ้มรอบเมล็ด


นิเวศน์วิทยา

ขึ้นตามที่รกร้าง พบที่ จ.ประจวบฯ


สรรพคุณ

ทั้งต้น -> ชาวบ้านนำมาใช้เพื่อไล่ยุงและแมลง

รูปภาพจาก:kyffhauser.co.za,kyffhauser.co.za,สมุนไพร