สมุนไพรตะเคียนทอง

สมุนไพรตะเคียนทอง

ตะเคียนทอง Hopea odorate Roxb.
บางถิ่นเรียก ตะเคียนทอง ตะเคียน ตะเคียนใหญ่ (กลาง) กะกี้ โกกี้ (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่) แคน (ตะวันออกเฉียงเหนือ) จะเคียน (เหนือ) จูเค้ โซเก (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) ไพร (ละว้า-เชียงใหม่)

ไม้ต้น -> ขนาดใหญ่ สูง 20-40 ม. ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มทึบ กลม หรือ รูปเจดีย์ต่ำ ๆ เปลือกหนา สีน้ำตาลดำ แตกเป็นสะเก็ด กะพี้สีน้ำตาลอ่อน แก่นสีน้ำตาลอมเหลือง.
ใบ -> รูปไข่แกมรูปหอก หรือ รูปดาบ กว้าง 3-6 ซม. ยาว 10-14 ซม. เนื้อใบค่อนข้างหนา ปลายใบเรียว โคนใบมน ป้านและเบี้ยว หลังใบมีตุ่มเกลี้ยง ๆ ตามง่ามเส้นแขนงใบ เส้นแขนงใบมี 9-13 คู่ ปลายโค้งแต่ไม่จรดกัน.
ดอก -> เล็ก สีขาว กลิ่นหอม ออกเป็นช่อยาวตามง่ามใบ และปลายกิ่ง ก้านช่อดอก ก้านดอก และกลีบรองกลีบดอก มีขนนุ่ม กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ ยาวเกือบเท่ากันโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยตื้น ๆ กลีบดอก 5 กลีบ ปลายกลีบบิดไปทางเดียวกัน โคนกลีบประสานเหลื่อมกัน. มักมีขนเป็นเส้นไหม เกสรผู้ส่วนมากมี 15 อัน.
ผล -> รูปไข่ กว้าง 0.6 ซม. ยาว 1 ซม. เกลี้ยง ปลายมนเป็นติ่งคล้ายหนามแหลม อยู่ภายในกลีบรองกลีบดอกที่ขยายตัวออกเป็นปีกกว้างค่อย ๆ เรียวสอบมาทางโคนปีก เส้นปีกตามยาวมี 7 เส้น ปีกสั้นมีความยาวไม่เกินความยาวของตัวผล.


นิเวศน์วิทยา

ขึ้นตามที่ราบ หรือ ค่อนข้างราบ ใกล้ริมน้ำในป่าดงดิบทั่วไปในประเทศ.


สรรพคุณ♣

ต้น -> มี oleoresins มีฤทธิ์เป็น antiseptic ใช้ทาแผลแก้อักเสบ และห้ามเลือด น้ำต้มเปลือก เป็นยาฝาดสมาน ใช้อมกลั้วคอ แก้เหงือกอักเสบ

สมุนไพรตะเคียนทอง

รูปภาพจาก:samunpri.com,ropical.theferns.info,สมุนไพร