สมุนไพรเทียนดอก

สมุนไพรเทียนดอก 

เทียนดอก (Impatiens balsamina Linn.)
บางถิ่นเรียกว่า เทียนดอก เทียนไทย เทียนบ้าน เทียนสวน (กลาง).

เป็นพืชล้มลุก ต้นสูง 20-60 ซม. ลำต้นสีเขียวอ่อน อุ้มน้ำ เนื้อใสและโปร่งแสง.ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับเวียนรอบลำต้น รูปยาวเรียว โคนใบและปลายใบเรียวแหลม ขอบใบหยักลึกแบบฟันเลื่อย กว้าง 2-3 ซม. ยาว 8-10 ซม.; ก้านใบสั้น มีตุ่มเรียงเป็นแนวยาว 2 ข้าง. ดอก ออกเดี่ยว ๆ หรือ ออกหลายดอกอยู่รวมกัน; กลีบรองกลีบดอก 3 กลีบ รูปไข่ป้อม เล็ก สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ กลีบบนรูปกลม ปลายเว้าเล็กน้อย กลีบข้าง 2 กลีบกว้าง กลีบล่างงอเป็นกระเปาะ ก้นกระเปาะมีจงอยยื่นออกมาเป็นหลอดเล็กๆ ยาวๆ ปลายโค้งงอขึ้นเล็กน้อย กลีบดอกมีหลายสี เช่น ขาว ชมพู แดง ม่วง หรือ หลายสีผสมกัน เกสรผู้ 5 อัน ติดอยู่รอบเกสรเมีย เกสรเมียมี 5 ช่อง ปลายท่อเกสรเมียมี 5 แฉก. ผล รูปไข่ หรือ รูปรี มีขนสีขาว แก่จัดจะแตกเป็นริ้วๆ ตามยาวของผลและม้วนขมวด แต่ละช่องมีเมล็ดเป็นจำนวนมาก เมล็ดกลม สีน้ำตาล กว้าง ยาวประมาณ 2-3 มม.

นิเวศน์วิทยา : นิยมปลูกเป็นไม้ประดับตามบ้าน โดยเฉพาะชนิดที่ดอกมีกลีบซ้อน.

สรรพคุณ : ใบ สลายลม ฟอกเลือด ลดบวม แก้อาการปวดตามข้อ ปวดเจ็บเกิดจากการถูกกระทบกระเทือนกระแทกหกล้ม แก้ฝีประคำร้อย แผลมีหนอง บิดมูกเลือด และงูกัด ชาวชวาใช้ใบเป็นยาพอก ดอก ใช้สลายลม ฟอกเลือด ลดบวม แก้ปวด ใช้รักษาปวดข้อ ปวดเอว ปวดท้องก่อนมีประจำเดือน เป็นยาเย็น ยาบำรุง ใช้ทาแก้น้ำร้อนลวกและแผลพุพอง  เมล็ด มีรสขม มีพิษ ใช้กระจายเลือด ขับเสมหะข้นๆ ขับลูกที่ตายออก ขับประจำเดือน ละลายกระดูก แก้กระดูกหรือก้างปลาติดคอ แก้พิษงู แผลติดเชื้ออักเสบทั้งหลาย แผลไฟไหม้ หรือ น้ำร้อนลวก แก้บวมและตับแข็งเป็นลิ่มได้ ลำต้น ใช้ขับลม ทำให้เอ็นคลายตัว โลหิตหมุนเวียนคล่อง แก้ปวด เหน็บชา และแผลเน่าเปื่อย บวม เป็นพิษ แก้ปวดข้อ ทำให้อาเจียน เป็นยาถ่ายและขับปัสสาวะ  ราก มีพิษเล็กน้อย ใช้ฟอกเลือด ลดบวม ใช้รักษาอาการปวดกระดูก แก้ช้ำบวม แก้ตกขาว ตกเลือด ดอก ใบ ใช้พอกเล็บกันเล็บถอด ฉีก

 

รูปภาพจาก:ihome108.com,thaikasetsart.com,สมุนไพร