สมุนไพรทองพันชั่ง

สมุนไพรทองพันชั่ง

ทองพันชั่ง Rhinacanthus nasutus (Linn.) Kurz
บางถิ่นเรียกว่า ทองพันชั่ง หญ้ามันไก่ (ภาคกลาง)

เป็นไม้พุ่ม สูง 60-120 ซม. ใบ เดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ รูปไข่ ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ หรือ เป็นคลื่นเล็กน้อย ขนาดยาว 4-6 ซม. กว้าง 2-3 ซม. ดอก สีขาวออกเป็นช่อสั้น ๆ ตรงง่ามใบ กลีบรองกลีบดอกมี 5 กลีบ และมีขน กลีบดอกสีขาว ติดกันตอนโคนเป็นหลอด ยาวประมาณ 2 ซม. ปลายแยกเป็น 2 กลีบ กลีบยาวประมาณ 0.8 ซม. กว้าง 0.1 ซม. ปลายแยกเป็น 2 แฉก แหลมสั้น ๆ กลีบล่างแผ่กว้างประมาณ 1.5 ซม. แยกเป็น 3 แฉกมน มีประสีแดงตรงโคนกลีบ เกสรผู้มี 2 อัน ก้านเกสรสั้น ติดอยู่ที่ปากท่อดอก รังไข่ รูปยาวและมีขน อยู่ภายในหลอดดอก ท่อเกสรเมียคล้ายเส้นด้ายยาวเสมอท่อดอก ผล เป็นฝักรูปยาว และมีขน ภายในมีเมล็ด 4 เมล็ด.

นิเวศน์วิทยา นิยมปลูกไว้ตามบ้านเพื่อทำยา หรือ ทำรั้ว.

สรรพคุณ โดยทั่วๆ ไปมีสรรพคุณทางดับพิษไข้ พิษเบื่อเมา และฆ่าพยาธิ ราก ฝน หรือต้มกับน้ำ ทาบ้างกินบ้างแก้ผมหงอก เล็บร่วง ต้มกินแก้วัณโรค โรคเรื้อน ประดง มะเร็ง ต้มอาบแก้โรคผิวหนัง นอกจากนั้นกล่าวกันว่าใช้แก้พิษงูได้ ใบใช้แก้โรคผิวหนัง ในอินเดีย ใบทาแก้คัน และรักษาขี้กราก ในมาเลเซีย ใช้ปนกับกำยาน และกำมะถัน รักษาขี้กราก ในหมู่เกาะดัทช์อินดิส ใช้ใบทาแก้ผด และแก้รังแค ในหมู่เกาะโมลัคคัส (Moluccus) ใช้ยอดอ่อนตำผสมกับน้ำส้มสายชู ทาแก้โรคผิวหนังบางชนิด ไม้นี้มีสารเคมี Oxymethylanthroquinone.

 

รูปภาพจาก:สมุนไพร-ไทย.com,blogspot.com,สมุนไพร