สมุนไพรมะไฟฝรั่ง

สมุนไพรมะไฟฝรั่ง

มะไฟฝรั่ง Baccaurea mothelyana (Muell. Arg.) Muell. Arg.
บางถิ่นเรียกว่า มะไฟฝรั่ง (กรุงเทพฯ) ระมะ ลำแข (ปัตตานี) ระมา ระไม รำเบ รำไบ (มลายู-ใต้) รามาตี๊กุ๊ (มลายู-นราธิวาส).

ไม้ต้น -> ขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ สูงได้ถึง 20 ม. แต่ส่วนมากสูง 10-13 ม. เรือนใบเป็นพุ่มกลมทึบ ลำต้นตรง ใหญ่ เปลือกสีน้ำตาลอมชมพู ค่อนข้างเกลี้ยง ล่อนออกเป็นชิ้นเล็กๆ หูใบร่วงง่าย ตามกิ่งมีรอยแผลเป็นเนื่องจากใบ และหูใบหลุดร่วงไป กิ่งใหม่สีเขียว มีขนสั้น ๆ นุ่มและเป็นมัน.
ใบ -> เดี่ยว เรียงแบบบันไดเวียน กว้าง 7.5-15 ซม. ยาว 15-33 ซม. รูปรีแกมขอบขนาน โคนใบมน หรือ เว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ ปลายใบสอบแคบเป็นติ่งมน ๆ สีเขียวเข้ม ผิวเรียบ ด้านบนเป็นมัน เส้นใบเป็นร่อง ด้านล่างสีเขียวอมน้ำตาล มีขนนุ่ม โดยเฉพาะตามเส้นกลางใบ และเส้นแขนงใบ มีขนสีน้ำตาลอ่อน บางทีขนเหล่านี้จะหลุดร่างเกือบหมดเมื่อใบแก่ ก้านใบสีเขียวอ่อน มีขนนุ่ม ยาว 5-7.5 ซม. บวมเล็กน้อยตรงที่ติดกับตัวใบ เส้นแขนงใบมีประมาณ 15 คู่ นูนเด่น  และมีขนทางด้านล่างของใบ.
ดอก -> เล็ก จำนวนมาก ออกเป็นช่อยาวห้อยตามลำต้น และกิ่ง มีขนเล็กน้อย ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียอยู่ต่างต้นกัน สีเขียวอ่อนอมเหลือง กลิ่นหอม กลีบรองกลีบดอก 4-6 กลีบ โค้งเข้าข้างใน มีขนนุ่ม ดอกออกเป็นกระจุก ๆ ละ 1-3 ดอก ก้านดอกยาว 2-3 มม. ดอกเพศผู้ ออกเป็นช่อตามกิ่งแก่ ๆ มีจำนวนมาก ยาว 7.5-1.5 ซม. ดอกกว้าง 2-3 มม. เกสรผู้ 4-6 อัน. ดอกเพศเมีย ออกเป็นช่อ ยาว 25-75 ซม.  ดอกกว้างไม่เกิน 1.5 ซม. กลีบรองกลีบดอกหนา มักจะมีกลีบ 5 กลีบ แยกจากกัน ปลายแหลม อยู่จนเป็นผล รังไข่เล็ก อ้วน ป้อม ไม่มีท่อเกสร ปลายเกสรมี 4-5 แฉก.
ผล -> เป็นช่อยาวห้อยตามกิ่งแก่ที่ไม่มีใบ หรือ ออกตามตอนบนของลำต้น กว้างประมาณ 2.5 ซม. ยาว 2.5-4 ซม.เปลือกบาง ผิวสีเหลืองแกมน้ำตาลอ่อน มีขนคล้ายกำมะหยี่ ผลสุกนุ่มผิวเหี่ยวย่น ก้านผลยาว 6-12 มม. สีน้ำตาล ที่โคนผลมีกลีบรองกลีบดอกติดอยู่. เมล็ด สีน้ำตาลอ่อน มี 2-5 เมล็ด -> ยาวประมาณ 12 มม. ปลายข้างหนึ่งแหลม เนื้อหุ้มเมล็ดสีขาวใส แต่ละเมล็ดแยกออกจากกันง่าย รสเปรี้ยว ปรือ หวาน.


นิเวศน์วิทยา

ขึ้นในป่าดิบทางภาคใต้.


สรรพคุณ

ต้น -> เปลือกบดคั้นน้ำ ใช้หยอดตา แก้ตาเจ็บ

สมุนไพรมะไฟฝรั่ง

รูปภาพจาก:wikipedia.org,bukalapak.com

ไม้ต้น