สมุนไพรแคยอดดำ

สมุนไพรแคยอดดำ

แคยอดดำ (Stereospermum fimbriatum A.DC.)
บางถิ่นเรียกว่า แคยอดดำ (สุราษฎร์ธานี) แคทราย (เชียงใหม่) แคฝอย (เหนือ กระบี ปัตตานี) จีจา (มาเล-นราธิวาส) จีอา (มาเล-ปัตตานี).

เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง 27-30 เมตร เรือนยอดรูปทรงกระบอก เปลือกสีเท่าอ่อน หยาบและเป็นสะเก็ด. ใบ ประกอบแบบขนนก ยาว 30-75 ซม. มีขนเหนียวๆเมื่อยังอ่อนอยู่สีม่วง ก้านใบสีเขียวอมเหลือง ใบย่อยคู่ มีใบเดี่ยวๆ ที่ปลายก้านใบย่อยรูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 3-7 ซม. ยาว 8-16 ซม. ปลายใบเป็นหางยาว ขอบใบเรียบ โคนใบกลมแต่ไม่เท่ากัน ก้านใบย่อยยาว 5-10 มม. ดอก ออกเป็นช่อใหญ่ๆ กว้าง 8-30 ซม. กลีบรองกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นท่อ ปากท่อมีรอยหยักแหลม 5 หยัก ยาว 8-12 มม. กลีบดอก สีขาวตุ่น สีชมพูอ่อน หรือสีชมพูอมม่วง เชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ยาว 4-5 ซม.ปลายแยกเป็นกลีบใหญ่ 2 กลีบ กลีบบนมี 2 หยัก กลีบล่างมี 3 หยัก ยาวประมาณ 2 ซม. เกสรผู้ 4 อัน สั้น 2 อัน ยาว 2 อัน ติดกับท่อดอกที่เหนือฐานดอกประมาณ 1 ชม.เศษ ก้านเกสรเกลี้ยง. ผล เป็นฝักยาวหน้าตัดรูปสี่เหลี่ยม หรือ เกือบสี่เหลี่ยม บิดคล้ายงู กว้าง 8-12 มม. ยาว 35-60 ซม. ภายในมีผนังกั้น เมล็ดรูปลิ่ม กว้าง 7 มม. ยาว 2½ ซม มีปีกค่อนข้างหนา.

นิเวศน์วิทยา : พบในป่าดิบที่ค่อนข้างโปร่งและในป่ารุ่นทางภาคใต้ และมีกระจัดกระจายใกล้ลำธารในป่าเบญจพรรณทางภาคเหนือของไทย.

สรรพคุณ : น้ำคั้นจากใบ หยอดแก้เจ็บหู ตำใบผสมกับน้ำมะนาว ทาแก้คันตามผิวหนัง น้ำต้มของราก เป็นยาบำรุงหลังการคลอดบุตร

 

รูปภาพจาก:flickr.com,dnp.go.th,dnp.go.th,สมุนไพร