สมุนไพรเทียนตาตั๊กแตน

สมุนไพรเทียนตาตั๊กแตน

เทียนตาตั๊กแตน เป็นเครื่องยาที่ได้จากผลแห้งผลแก่แห้งของต้นผักชีลาว
อันมีชื่อพฤกษศาสตร์ว่า Anethum graveolens L.
ในวงศ์ Umbelliferae
มีชื่อสามัญว่า dill

เป็นพืชพื้นเมือง ของบริเวณทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ปลูกกันมากในยุโรปและแพร่หลายไปทั่วโลกในปัจจุบัน ผักชีลาวเป็นพืชปีเดียว ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่ง มีกลิ่นหอม สูง ๔๐-๑๗๐ เซนติเมตร ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงกันข้าม ใบรูปขอบขนานถึงรูปไข่กลับ เมื่อดูแนวรูปใบโดยรวม ขนาดกว้าง ๑๑-๒๐ เซนติเมตร ยาว ๑๐-๓๕ เซนติเมตร ขอบใบหยักถึงเป็นแฉกแบบขนนกหลายชั้น แฉกย่อยที่สุดมีลักษณะแคบ ยาว กว้างน้อยกว่า ๐.๕ มิลลิเมตร ยาว ๔-๒๐ มิลลิเมตร ก้านใบยาว ๕-๖ เซนติเมตร แผ่เป็นกาบดอก ออกรวมเป็นช่อแบบที่ร่วมหลายชั้นหลวมๆ ก้านช่อดอกยาว ๗-๑๖ เซนติเมตร ดอกย่อยมีขนาดเล็ก กลีบเลี้ยงมีขนาดเล็กมาก หรือไม่มี กลีบดอกมี ๕ กลีบ สีเหลือง เกสรเพศผู้มี ๕ อัน ติดบนฐานดอก  เรียงสลับกับกลีบดอก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบมี ๒  ช่อง ผลเป็นผลให้รูปไข่ คล้ายตาตั๊กแตน จึงเรียก เทียนตาตั๊กแตน ขนาดกว้างราว ๒ มิลลิเมตร ยาวราว ๔ มิลลิเมตร  ผิวเรียบ ส่วนมากมักไม่ค่อยแตกเป็น ๒ ซีก เมื่อกลั่นเทียนตาตั๊กแตนด้วยไอน้ำ จะได้น้ำมันระเหยง่าย รียกน้ำมันเทียนตาตั๊กแตน ร้อยละ ๑.๒-๗.๗ ปริมาณน้ำมันระเหยง่ายนี้แตกต่างกันตามแหล่งที่ปลูกและฤดูกาลที่เก็บเกี่ยว น้ำมันนี้มีองค์ประกอบหลักเป็นคาร์โวน ร้อยละ ๓๕-๖๐

ตำราสมควรยาวโบราณว่า เทียนตาตั๊กแตน มีรสขม เผ็ดเล็กน้อย ใช้เป็นยาบำรุงธาตุ แก้เสมหะธาตุพิการ

 

รูปภาพจาก:thaikasetsart.com,goldenneedleonline.com,สมุนไพร