สมุนไพรกระวาน

สมุนไพรกระวาน

กระวาน เป็นผลของพืช
มีชื่อพฤกษศาสตร์ว่า Amomum testaceum Ridl.
ในวงศ์ Zingiberaceae

บางถิ่นเรียก กระวานขาว เพราะผลมีสีขาวและมีผลอ่อนอยู่ด้วย หรือเรียกกระวานดำ เพราะผลทั้งหมดผิวคล้ำกว่า และเป็นผลแก่ทั้งหมด หรือเรียกกระวานโพธิสัตว์ เพราะมีมากในแนวเทือกเขากระวาน บริเวณแขวงโพธิสัตว์ ในประเทศกัมพูชาปัจจุบัน มีชื่อสามัญว่า siam cardamon เพราะเป็นกระวานที่ ส่งออกขาย จากประเทศไทย ซึ่งเป็นที่รู้จัก ของชาวยุโรปตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ ๑๗ หรือเรียกว่า camphor seed เพราะมี การะบูรอยู่ในเมล็ด กระวานเป็นพืชซึ่งขึ้นอยู่ที่ที่มีความชื้นสูง และมีไม้ใหญ่ปกคลุม ในประเทศไทยพบขึ้นในป่าเขาสอยดาว จังหวัดจันทบุรี (กระวานชนิดนี้จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า กระวานจันท์) ในป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ส่วนที่ติดกับตอนใต้ของอำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ลงไปจนถึงภาคใต้ของประเทศไทย ตั้งแต่ลำน้ำปราณ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ถึงจังหวัดนราธิวาส กระวานเป็นไม้ล้มลุก มีเหง้า ลำต้นเทียมสูงราว ๒ เมตร ใบเป็นใบเดี่ยว แคบยาว รูปขอบขนาน ปลายแหลม ช่อดอกออกจากเหง้า ชูขึ้นมาเหนือพื้นดิน แล้วแผ่ ราบไปรอบกอ ใบประดับมีสีเหลืองนวล มีขนคาย เรียงซ้อนสลับกันตลอดช่อ ในซอกใบประดับ มีดอก ๑-๓ ดอก กลีบดอกเป็นสีเหลือง เป็นหลอดแคบ เกสรเพศผู้เป็นหมันเปลี่ยนเป็นกลีบปากขนาดใหญ่สีขาว มีแถบสีเหลืองตรงกลาง ผลค่อนข้างกลม สีนวลมี ๓ พู ผลอ่อนมีขน แต่จะร่วงไปเมื่อแก่ ผลแก่จะแตก มีเมล็ดอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งผลและเมล็ดมีกลิ่นหอม ผลกระวานมีกลิ่นกระบูร มีพิมพ์เศียรอยู่ราวร้อยละ ๒๒.๕ หน่ออ่อนและช่อดอกอ่อนกินได้ ผลเป็นเครื่องเทศในอาหารหลายชนิด ใช้แต่งกลิ่นเหล้า

โบราณว่ากระวานมีสรรพคุณ ขับลม และใช้เป็นส่วนผสมในยาถ่ายเพื่อลดอาการไซ้ท้อง เครื่องเทศและเครื่องยาอีกชนิดหนึ่งที่เรียก กระวานเทศ หรือลูกเอล (Ela) นั้น ได้จากพืชในวงศ์เดียวกัน แต่ต่างชนิดกัน  คือ Elettaria cardamomum (L.) Maton ชนิดนี้เป็นของเทศ

รูปภาพจาก:สาระเร็ว.com,สมุนไพร