สมุนไพรปรงเขา

สมุนไพรปรงเขา

ปรงเขา Cycas pectinata Griff.
บางถิ่นเรียกว่า ปรงเขา (ชุมพร) กา กาเดาะ แข่ดู่ ทอคลิ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) กูดหลวา (แม่ฮ่องสอน) บอกะ (มลายู-สตูล) มะพร้าวเต่าดอย มะพร้าวเต่าหลวง (เหนือ) มุ่งมาง (ละว้า-เชียงใหม่).

   ไม้ต้น สูง 2-6 ม. ลำต้นมักจะแตกแขนง. ใบ เป็นแบบขนนก ยาว 1.5-2.0 ม. ใบย่อยมีขนาดกว้าง 5-10 มม. ยาว 17-25 ซม. รูปยาวแคบ ปลายเป็นหนามแหลม; เส้นกลางใบนูนเล็กน้อย ทั้งด้านบน และด้านล่าง มีหนามห่าง ๆ ที่ฐานใน มีขนสีน้ำตาลปนเหลือง ก้านใบยาว 45 ซม. ดอกเพศผู้ ออกเป็นช่อแน่นที่ยอด รูปทรงกระบอกแกมรูปไข่ ถึงรูปกระสวย กว้างประมาณ 15 ซม. ยาวประมาณ 45 ซม. กาบที่สร้างสปอร์รูปสามเหลี่ยมแกมรูปกระบอง ปลายหนากว่าโคนมาก ปลายสุดแหลม และมีจงอยแหลม ยาวประมาณ 4 ซม. กางออก กาบกว้างประมาณ 2.5 ซม. ยาว 4 ซม. ดอกเพศเมีย ยาว 16 ซม. มีขนสีน้ำตาล เป็นมันเหมือนไหมปกคลุมหนาแน่น ส่วนบนรูปสามเหลี่ยมแกมรูปหัวใจ กว้าง 7-10 ซม. ขอบจักลึกประมาณ 2 ซม. เป็นซี่เล็กแหลม เรียงกันถี่ ๆ คล้ายซี่ฟันหวี ปลายยื่นยาวออกไปประมาณ 4 ซม. อาจมีรอยหยักเป็นแฉก 1-2 หยัก ส่วนล่างเป็นก้าน ยาวเท่า ๆ กับส่วนบน ครึ่งบนของก้าน มีไข่อ่อนติดอยู่ 2-3 คู่. เมล็ด รูปไข่ ยาวประมาณ 4 ซม ผิวเกลี้ยง สุกสีเหลืองอมส้ม หรือ สีส้ม.

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นในป่าดงดิบ และป่าสน ตามหน้าผา หรือ เขาหินปูน; สูงจากระดับน้ำทะเล 600-2,000 ม.

สรรพคุณ : ต้น ตำหรือบดสด ๆ ใช้สระผมเพื่อแก้โรคเกี่ยวกับรากผม  เมล็ด และ ยอดอ่อน ใช้เป็นอาหาร

 

รูปภาพจาก:nanagarden.com,holidaythai.com,สมุนไพร