หอยเม็ดขนุน (หอยกระดุม)

หอยเม็ดขนุน  (หอยกระดุม)

เครื่องยาที่เรียก “เบี้ยผู้” ที่พบตามร้านยาขายสมุนไพรทั่วไปนั้นไม่ใช่เบี้ยผู้ แต่มักเป็นเปลือกหอยที่มี
ชื่อสามัญว่า common olive
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Olive  olive (Linnaeus)
จัดอยู่ในวงศ์  Olividae
ไทยเรียก  หอยเม็ดขนุน หรือ หอยกระดุม เป็นหอยกาบเดี่ยวขนาดล็ก เปลือกหอยยาว ๓-๔  เซนติเมตร พบได้ทั่วไปในน่านน้ำของประเทศไทย

  • เบี้ยจั่น  เบี้ยชนิดนี้มีรูปร่างค่อนข้างแบน แต่ด้านหลังโป่งเล็กน้อย เปลือกหอยลางอันมีวงกลมสีเข้มที่ตอนหลัง ขนาดยาวราว ๒ เซนติเมตรพระคัมภีร์ไกษยให้ยาแก้กษัยขนานหนึ่งเข้า“เบี้ยจั่น” เป็นเครื่องยาด้วย  ดังนี้

    ลมไกษยดานนั้นมันแข็งอยู่ในท้องประดุจดังว่าแผ่นกระดาษตีบพื้นท้องอยู่มันให้เจ็บปวดนักถ้าจะแก้เอา

    ขมิ้นอ้อย  ๑

    เบี้ยจั่น  ๑

    เปลือกไข่เป็ด  ๑

    เข้าเหนียว  ๑

    เผาไฟละลายน้ำปูนใสกิน  หายแล

  • เบี้ยแก้  เป็นชื่อหอยทะเลกาบเดี่ยว  ๒  ชนิด  คือ เบี้ยแก้ใหญ่

    มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Cypraea  mauritiana  Linnaeus

    มีชื่อสามัญว่า  humpback  cowrie

    เปลือกเรียก เบี้ยแก้ใหญ่ หรือ อีแก้ก็มี เป็นเบี้ยที่มีขนาดโตได้ถึง ๘ เซนติเมตร เปลือกเป็นลายจุดสีคล้ำใช้ขัดผ้าให้เนื้อเรียบเป็นมัน

อีกชนิดหนึ่ง คือ เบี้ยแก้
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Cypraea  caputserprntis  Linnaeus
มีชื่อสามัญว่า  humpback  cowrie
มีชื่อสามัญว่า  serpent’s-head  cowrie
เปลือกเรียก เบี้ยแก้ ชนิดนี้เป็นชนิดที่ใช้ทำยา 

พระคัมภีร์ไกษย ให้ยาตัดจุกกษัยขนานหนึ่งเข้า “เบี้ย” หลายชนิดในจำนวนนั้นมี “เบี้ยแก้” อยู่ด้วย  ดังนี้
ยาตัดรากไกษยจุกเอา
เบี้ยจั่นเผา  ๗  เบี้ย
เบี้ยแก้เผา  ๙  เบี้ย
เบี้ยโป่งเผา  ๑๑ เบี้ย
เบี้ยลายเผา  ๑๓  เบี้ย
เบี้ยพองลม  ๑๕  เบี้ย
ขิงแห้งหนัก  ๒ สลึง
ดีปลีหนัก  ๑  บาท
พริกไทหนัก  ๑  บาท  ๒  สลึง
ทำเป็นผง บดทำแท่งไว้ ละลายน้ำมะนาวกินตัดรากไกษยจุก ทั้งปวงนั้นหายวิเศษนัก ได้ใช้มาแล้ว

รูปภาพจาก: เพจหอยทะเลไทยน่ารู้.com,thaigoodview.com